آشنایی با اختلال سلوک

شیوع و علل اختلال سلوک

از آنجه که همه کودکانی که دارای مشکلات مهم در زمینه رفتار‌های ضد اجتماعی هستند توسط یک متخصص بهداشت روان ارزیابی نمی‌شوند؛ بنابراین تخمین میزان شیوع این اختلال در کودکان و نوجوانان دشوار است. به طور کلی پسران بیشتر از دختران با اختلال سلوک تشخیص داده می‌شوند.

متخصصان مغز و اعصاب و سایر محققان بر این باورند که ایجاد این اختلال به نوعی با آسیب در لوب پیشانی مغز مرتبط است و همین موضوع مانع یادگیری کودک از تجربیات منفی خود شده و او را از تعدیل رفتار‌های خود، باز می‌دارد.

در پیشینه کودکانی که به اختلال سلوک مبتلا هستند، ممکن است موارد زیر وجود داشته باشد:

مورد سو استفاده قرار گرفتن

فقر

سوء مصرف مواد در والدین

سایر مشکلات سلامت روان

درگیری یا خشونت خانوادگی

ضربه مغزی

ترومای دیگر

محققان همچنین معتقدند که «ژنتیک» ممکن است در بروز اختلال سلوک نقش داشته باشد. 1


 

نشانه‌ ها و علائم اختلال سلوک (DC)

رفتارهایی که افراد مبتلا به اختلال سلوک انجام می‌دهند، به چهار گروه تقسیم می‌شود:
 

1. پرخاشگری

کودکان و نوجوانان مبتلا رفتارهای پرخاشگرانه انجام می‌دهند و به دیگران آسیب می‌رسانند. پرخاشگری افراد معمولا به صورت رفتارهای زیر بروز پیدا می‌کند:

_به دیگران زور می‌گوید و قلدری می‌کند و یا آنها را تهدید می‌کند.

_اولین نفریست که دعوا‌های فیزیکی را شروع می‌کند.

_برای آسیب رساندن به دیگران از یک وسیله خطرناک استفاده می‌کند.

_با مردم برخورد فیزیکی می‌کند.

_حیوانات را مورد اذیت و آزار فیزیکی قرار می‌دهد.

_ممکن است دست به دزدی و یا زورگیری بزند.

_کسی را به زور مجبور به برقراری رابطه جنسی کرده است.
 

2. خرابکاری و تخریب اموال

رفتارهایی که به تخریب و آسیب املاک خصوصی منجر می‌شود.

برای مثال کودک یا نوجوان مبتلا عمدا و به قصد وارد کردن صدمات جدی، جایی یا چیزی را آتش می‌زند؛ ممکن است دست به تخریب اموال دیگران بزند.
 

3. دروغگویی و دزدی از نشانه‌های اختلال سلوک

به شیادی و دروغگویی می‌پردازد. ممکن است رفتارهای زیر را از خود بروز دهد:

_با استفاده از زور و به قصد دزدی، به خانه، ساختمان، یا اتومبیل کسی وارد شده است.

_برای به دست آوردن اشیا، یا برای این که دیگران لطفی در حقش بکنند، یا برای فرار از زیر بار مسئولیت، معمولا دروغ می‌گوید.

_کالاهای گران قیمت یا نسبتا گران قیمت دزیده است.

4. قانون شکنی

اهمیتی به قوانین نمی‌دهد و به قانون شکنی و نقض قوانین می‌پردازد؛

_به رغم اجازه ندادن والدین، شب‌ها دیر وقت خانه می‌آید و یا اصلا نمی‌آید.

_حداقل دوبار از خانه فرار کرده باشد و یا یک بار برای مدت طولانی فرار کرده و به خانه برنگشته است.

_معمولا از مدرسه غیبت غیر موجه می‌کند (برای اطلاعات بیشتر در زمینه فرار از مدرسه کلیک کنید).
 

چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به اختلال سلوک قرار دارند؟

این اختلال در پسرها بیش از دختران رواج دارد و احتمال ابتلا به آن در نوجوانی بیش از کودکی است.

نشانه‌های این اختلال معمولا از کودکی در فرد آغاز می‌شود و شروع این نشانه‌ها بعد از سن 16 سالگی بسیار نادر است.

اختلال سلوک در کودکی، می‌تواند تحت شرایط خانوادگی نامناسب، احتمال ابتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی در بزرگسالی را پیش بینی کند. 2

چگونه با این کودکان رفتار کنیم؟

مراجعه به متخصص سلامت روان برای گرفتن راهنمایی و مشاوره در زمینه نحوه برخورد و رفتار صحیح با این کودکان ضروری است.

در صورت شدت گرفتن علائم در طی زمان، والدین برای دریافت آموزش اضافی و مهارت‌ آموزی در جهت اصلاح رفتار و شروع درمان دارویی بهتر است به روانپزشک در تهران یا سایر شهرها در زمینه کودک و نوجوان مراجعه کنند.

رفتار مقتدرانه والدین همراه با تشویق و تقویت منفی (حذف محرک مطلوب) از جمله شیوه‌های رفتاردرمانی است که در حالت خفیف این اختلال می‌تواند به تدریج اثرگذار باشد.

در صورتی که موارد خفیف این مشکل را در کودکان خود دیدید، می‌ توانید به روانشناس کودک در تهران و سایر شهرها نیز مراجعه کنید.

در این شرایط والدینی که اغلب از تنبیه فیزیکی استفاده کرده و سطح پایینی از عطوفت و گرمی را نشان می‌دهند و برای کنترل بیشتر، قوانین غیرقابل توضیح و غیرقابل استدلال را برای فرزندانشان به کار می‌گیرند، باعث شدت گرفتن مشکلات فردی و اجتماعی بیشتری در فرزند خود می‌شوند. 1


 

تشخیص

برای تشخیص این اختلال در کودک باید از روانشناس مجرب کمک گرفت.

تشخیص در صورتی تایید می شود که تلاش برای تغییر رفتار کودک در مدرسه و خانه بی نتیجه مانده باشد.

روانشناس با کودک مصاحبه می کند، صحبت های او را ضبط می کند و از والدین و معلمان خواسته می شود که پرسشنامه ای را در مورد رفتارهای کودک پر کنند.

تست های روانشناسی و ابزارهای سنجش از دیگر مواردی هستند که به تشخیص اختلال سلوک کمک می کنند.
 

درمان

نوع درمان به عوامل مختلفی از جمله، سن و شدت رفتارهای بد در کودک بستگی دارد.

رایج ترین شیوه های درمان عبارتند از:
 

روان درمانی

درمان فردی زمانی مفید است که کودک می تواند از یادگیری مهارت های جدید مانند مهارت کنترل خشم و کنترل تکانه سود ببرد.
 

آموزش والدین

درمان بر والدین و پرستاران متمرکز می شود. در این روش درمانی به والدین استراتژی های مدیریت رفتار و تکنیک های افزایش ایمنی در خانه در زمان خشم و خشونت کودک آموزش داده می شود.

خانواده درمانی

از والدین، خواهر و برادران و دیگر اعضای خانواده خواسته می شود که برای درمان به همراه کودک حضور پیدا کنند.

گاهی بهبود رابطه بین والدین و کودکان به بهبود رفتارهای بیمار بیانجامد.
 

اقامت در مرکز تربیت کودکان

در مواردی که رفتار کودک از کنترل خارج می شود، برای ایمنی فرد و دیگران از این راهکار استفاده می شود. یک محیط درمانی می تواند به رفع مشکل اعتیاد، رفتارهای جنسی و خشونت کمک کند.
 

دارودرمانی

دارویی برای درمان اختلال سلوک وجود ندارد. اما گاهی روانپزشک می تواند داروهایی را برای درمان یا تخفیف علائم اختلالات روانی همراه با این اختلال تجویز کند.

مداخله زودهنگام کلید درمان موثر است. بنابراین لازم است که والدین و معلمان از نشانه های این اختلال در کودکان و نوجوانان آگاه باشند تا کارهای ارجاع و درمان به موقع صورت گیرد. 3

پی نوشت:
1.www.setare.com
2.www.honarehzendegi.com
3.www.simiaroom.com